Op LekkerHeel.nl heb ik het vaak over ‘AIP’ en ‘AIP dieet’. Maar niet veel mensen weten wat het is. Dus: even een korte cursus AIP for dummy’s.
Nou vertel, wat is het AIP dieet?
Het Auto-immuun Protocol, afgekort AIP, is een dieet of leefstijl dat vooral gunstig kan zijn voor mensen met een auto-immuunaandoening. Denk aan Multiple Sclerosis, Ziekte van Hashimoto, Alopecia Areata, Psoriasis, Colitis Ulcerosa enz. Bij een auto-immuunaandoening valt het immuunsysteem lichaamseigen cellen (of cellen die lijken op lichaamseigen cellen) aan, waardoor klachten ontstaan. Het doel van het Auto-immuun Protocol is om het lichaam rust te geven en een kans om te herstellen.
Het AIP is ook zinvol als je eczeem hebt, weinig energie, slecht slaapt, hooikoorts of gewoon allerlei vage klachten.
Heb jij dat? Van die vage klachten?
Ieder lichaam is anders. En ieder lichaam reageert dus ook anders op verschillende voedingsmiddelen. De een krijgt uitslag van eieren, de ander buikpijn van peulvruchten. Maar soms heb je niet van die duidelijke, maar juist vage klachten. Je slaapt bijvoorbeeld vaak slecht, hebt eczeem, bent geïrriteerd en moe, het lukt niet om af te vallen of je kampt met hormonale schommelingen. Vooral klachten die horen bij de verschillende auto-immuunaandoeningen, zoals pijn, opgeblazen gevoel, slecht slapen, haaruitval enz. kunnen je plezier in het leven behoorlijk onder druk zetten.
Eigenlijk is en klacht een signaal van je lichaam dat er ergens iets niet lekker loopt.
Naast stress, slecht slapen of veel roken en alcohol drinken, kunnen bepaalde voedingsmiddelen of tekorten ook signalen in je lichaam triggeren.
Het is van sommige voedingsmiddelen namelijk bekend dat deze antinutriënten bevatten die de opname van de goede voedingsstoffen moeilijker maken. Een lichaam kan daarop (soms direct, soms pas na een bepaalde hoeveelheid) reageren. Door het AIP te volgen kun je uitzoeken wat de invloed van specifieke voedingsmiddelen is en wat je beter kunt vermijden.
Maar hoe kom je erachter wat jouw lichaam triggert?
Daarvoor is het Auto-immuun Protocol, of dus AIP, ontwikkeld. Als je begint met AIP, elimineer je alle voedingsmiddelen die potentieel problemen kunnen veroorzaken. Dat is een hele lijst, dus in het begin kan het best beperkend voelen. Af en toe zul je je haren uit je hoofd trekken en denken ‘wat kan ik dan in godsnaam nog wél eten?!’. Nou eigenlijk heel veel! Je moet alleen even omdenken. En LekkerHeel.nl volgen 😉
Superfoods toevoegen
Naast het elimineren van al die voedingsmiddelen, voeg je zogenaamde ‘superfoods’ toe: producten die heel voedingsrijk zijn en zo je lichaam voorzien van een goeie boost vitaminen en mineralen. Denk bijvoorbeeld aan: vette vis, heel veel groenten, paddenstoelen, bottenbouillon en orgaanvlees.
Meer dan een dieet
Het Auto-immuun Protocol beperkt zich niet tot voeding. Ook is het van belang goed te slapen, dagelijks te bewegen, de natuur op te zoeken en te ontspannen.
Voedingsmiddelen herintroduceren
Zodra je klachten minder worden of zelfs verdwijnen -maar in elk geval na een paar weken of maanden eliminatie- ga je één voor één de geëlimineerde producten weer introduceren. Je let daarbij heel goed op of je signalen krijgt van je lichaam of het dat voedingsmiddel niet tolereert. Het is handig om daarbij een voedings- en symptomendagboek bij te houden.
Krijg je bijvoorbeeld na het eten van een bepaald voedingsmiddel hoofdpijn, raken je darmen overstuur, krijg je een loopneus of je wordt ineens heel moe of geïrriteerd? Dat kan een teken zijn dat dat voedingsmiddel niet goed is voor jou.
Door goed bij te houden welke voedingsmiddelen wel en niet voor je werken, creëer je je eigen optimale dieet en beperk je lichamelijk klachten zoveel mogelijk.
Wat eet je wel in het AIP dieet?
- Groenten (alles behalve peulvruchten en nachtschade)
- Verse kruiden (peterselie, basilicium, rozemarijn)
- Zoete aardappel
- Paddenstoelen
- Kruiden (m.u.v. kruiden die van zaden komen zoals kardemom, korianderzaad en mosterdzaad)
- Fruit (alle soorten, m.u.v. kruisbessen en gojibessen)
- Vis, zeevruchten en zeegroenten
- Vlees en gevogelte (zonder toevoegingen)
- Gelatine en collageen
- Cassave/tapioca, tijgernoten
- Kokos (rasp, kokosmelk, kokos aminos, kokosyoghurt)
- Orgaanvlees (b.v. lever of hart)
- Insecten
- Gezonde olie (avocado-olie, kokosolie_
- Bottenbouillon
- Gefermenteerde groenten (zoals zuurkool en olijven)
Wat eet je niet in het AIP dieet?
- Zuivel (melkproducten van koe, geit en schaap zoals kaas, yoghurt en boter)
- Granen (bv. tarwe, rijst, rogge, haver, gerst)
- Pseudogranen (boekweit, quinoa, amarant)
- Peulvruchten (zoals kikkererwten, linzen, bonen, soja)
- Eieren*
- Nachtschade (tomaat, paprika, aardappelen, aubergine, gojibessen)
- Noten* (amandelen, hazelnoten, walnoten, macadamia’s)
- Zaden* (chiazaad, lijnzaad, pijnboompitten, zonnebloempitten, mosterdzaad)
- Koffie*
- Cacao*
- Alcohol
- Toegevoegde suikers (glucose fructosestroop, dextrose, maltose enz.)
- Kustmatige toevoegingen zoals citroenzuur, kunstmatige kleurstoffen enz.
* deze voedingsmiddelen passen wel binnen het Paleo-dieet.
Is dit niet allemaal een beetje overdreven?
Soms krijg ik wel eens vragen als ‘wat eet je dan nog wel? en ‘nou, dat lijkt me behoorlijk saai zeg’. Maar weet je wat de grap is? Ondanks dat ik veel voedingsmiddelen vermijd, eet ik véél gevarieerder dan de gemiddelde persoon.
Ga maar na wat de gemiddelde Nederlander zoal eet op een dag: yoghurt met cruesli voor het ontbijt, tussendoor een koffie met een muffin, dan een broodje kaas en een broodje hagelslag voor de lunch met een glas sinaasappelsap. Tussendoor weer koffie en wat koekjes. En ’s avonds pasta Bolognese met een Mona-toetje toe. Later op de bank met Netflix en een bak chips of reep chocola. Herkenbaar? Of overdrijf ik?
Natuurlijk hoef je niet perfect te eten en is er altijd ruimte voor minder gezonde voeding. Het moet ook een beetje leuk blijven. Maar als je kiest voor het AIP dieet, is het van belang om even heel consequent te zijn. Pas dan kun je goed inschatten hoe je reageert op een specifiek voedingsmiddel.
Wat is het verschil met Paleo?
Paleo is een leefstijl gebaseerd op wat we weten van de oertijd. Toen kon je geen hele Tony Chocolonely op de bank wegstouwen, of vier croissantjes voor een euro scoren bij de Appie. Als je Paleo eet, eet je zoals een jager/verzamelaar vroeger at. Veel groenten en fruit, aangevuld met noten en zaden, gevogelte en af en toe rood vlees. Het verschil met AIP zit hem vooral in de noten en zaden, maar ook dat het AIP veel strikter is. Je wilt immers écht alles elimineren wat een potentiele trigger is. Bij een Paleo leefstijl zou je af en toe een niet-Paleo uitstapje naar bijvoorbeeld nachtschade of pseudo-granen kunnen maken.
Waarom volg ik het Auto-immuun Protocol?
Lees hier meer over mijn verhaal, waarom ik LekkerHeel.nl ben begonnen en waarom ik tijdelijk volgens het Auto-immuun Protocol eet.
Werkt het?
Ik ben ervan overtuigd dat je je lichaam geen groter plezier kan doen dan gezond en voedzaam eten. Als je het AIP dieet volgt, zul je al snel verbetering merken. Een rustiger huid, betere stoelgang, minder kilo’s, meer energie, beter slapen. Klachten zullen minder worden of verdwijnen.
Maar er zijn geen garanties en het hangt ervan af hoe je ermee omgaat. Het is absoluut niet makkelijk om je eetpatroon zo drastisch te veranderen, want onze omgeving verandert niet mee. Het is daarnaast ook belangrijk om te ontspannen, voldoende te bewegen en slapen. Het kost ook tijd, terwijl je natuurlijk graag meteen resultaat wilt zien.
Belangrijk is dat je er vol voor gaat. Geen halfbakken ‘ik ga het eens proberen’, maar écht ervoor gaan. Pas dan heb je de grootste kans op succes.
Ook kan ik je sterk adviseren om het AIP onder begeleiding van een gecertificeerde coach en samen met een groep mede-AIP’ers te doen. Doordat je samen in hetzelfde schuitje zit, kun je elkaar steunen, elkaar inspireren met recepten (psst, inschrijven voor de LekkerHeel.nl nieuwsbrief ;)) en even klagen als je er even helemaal doorheen zit.
Waar kan ik meer lezen over het AIP dieet?
Op dit moment zijn er in Nederland twee AIP gecertificeerde coaches. Een van hen is Ruud Rotteveel. Op zijn website Revolutionair Gezond geeft hij ontzettend veel informatie over auto-immuunaandoeningen (hij is gespecialiseerd in de schildklier, maar heeft heel brede kennis) en het Auto-immuun Protocol.
Ik heb in 2021 Ruuds AIP programma gevolgd en ben heel enthousiast over zijn aanpak en kundige begeleiding. Hij weet immens veel en kan heel goed uitleg geven over voeding.
Het duurde even, maar mijn eczeem werd veel rustiger, ik kreeg meer energie en verloor een paar kilo gewicht. Op het moment van schrijven ben ik voedingsmiddelen aan het herintroduceren, en heb tot nu toe gelukkig nog geen heftige reacties gehad, behalve op rood vlees.
Ik hoop dat je hiermee een aardig beeld hebt van het AIP. Heb je vragen? Stuur me dan een berichtje.